چت جی پی تی 5 معرفی شد + تحلیل قابلیت‌های ChatGPT 5

معرفی مدل GPT-5 در تاریخ ۷ آگوست ۲۰۲۵، یک بلوغ استراتژیک در محصول OpenAI را نشان می‌دهد که از مجموعه‌ای از مدل‌های مجزا به یک سیستم هوشمند و یکپارچه حرکت می‌کند. GPT-5 که با عنوان متخصص سطح دکترا به بازار عرضه شده است، عملکردی پیشرفته در حوزه‌های کلیدی مانند کدنویسی، سلامت و ریاضیات ارائه می‌دهد که با امتیازات چشمگیر در بنچمارک‌ها پشتیبانی می‌شود. این عرضه با یک معماری جدید، قیمت‌گذاری رقابتی API و در دسترس قرار گرفتن برای کاربران رایگان، قصد OpenAI برای تسخیر بازار را آشکار می‌سازد. با این حال، این پیشرفت فنی با نگرانی‌های وجودی که توسط مدیرعامل، سم آلتمن، مطرح شده و آن را با پروژه منهتن مقایسه کرده است، همراه است که سوالات عمیقی را در مورد سرعت پیشرفت هوش مصنوعی و آمادگی جامعه ایجاد می‌کند. این مدل هم اکنون از سایت ChatGPT در دسترس است.

سم آلتمن درباره GPT-5 می‌گوید: GPT-3 مانند صحبت کردن با یک دانش‌آموز دبیرستانی بود و GPT-4 مثل صحبت کردن با یک دانشجوی دانشگاه بود. اما با GPT-5 برای اولین‌بار واقعاً احساس خواهید کرد که در حال صحبت کردن با یک متخصص سطح دکترا هستید.

یک سیستم یکپارچه و هوشمند

عرضه GPT-5 نشان‌دهنده بازنشستگی تمام مدل‌های قبلی مانند GPT-4o و سری o است و به یک تجربه کاربری پراکنده که در آن کاربران مجبور به انتخاب دستی مدل بودند، پایان می‌دهد. سیستم جدید حول یک مسیریاب (router) ساخته شده است که به طور خودکار درخواست‌ها را تحلیل کرده و آن‌ها را به یکی از دو مدل داخلی اصلی هدایت می‌کند: یک مدل پایه سریع و کارآمد (gpt-5-main) برای اکثر سوالات، و یک مدل استدلالی عمیق‌تر و کندتر (GPT-5 thinking) برای مسائل پیچیده. استراتژی عرضه ChatGPT چندسطحی است: کاربران رایگان به مدل استاندارد با محدودیت دسترسی دارند و پس از اتمام محدودیت به نسخه mini منتقل می‌شوند؛ مشترکین پلاس (۲۰ دلار) محدودیت‌های کمتری دارند؛ و مشترکین پرو (۲۰۰ دلار) به مدل برتر GPT-5 Pro با قابلیت‌های استدلالی گسترده دسترسی انحصاری دارند. این رویکرد یکپارچه، با حذف پیچیدگی انتخاب مدل و ارائه رایگان یک مدل پیشرفته، یک مزیت رقابتی قوی ایجاد می‌کند و استاندارد جدیدی برای کل بازار تعیین می‌کند.

در جدول زیر تفاوت‌های طرح‌های ChatGPT را مشاهده می‌کنید:

مشخصات فنی و قیمت‌گذاری

مدل‌های API GPT-5 با مشخصات قابل توجهی عرضه شده‌اند: پنجره زمینه (Context Window) بسیار بزرگ ۴۰۰,۰۰۰ توکنی، حداکثر خروجی ۱۲۸,۰۰۰ توکن، ورودی متن و تصویر (با خروجی فقط متن) و تاریخ قطع دانش (knowledge cutoff) ابتدای اکتبر ۲۰۲۴ برای مدل اصلی.

OpenAI با قیمت‌گذاری تهاجمی، رقبا را مستقیماً به چالش می‌کشد. مدل اصلی gpt-5 با قیمت 1.25 دلار برای هر میلیون توکن ورودی و 10.00 دلار برای خروجی، با Gemini 2.5 Pro گوگل برابری کرده و به طور قابل توجهی ارزان‌تر از Claude Opus 4.1 است. این استراتژی، GPT-5 را به یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین مدل‌های پیشرفته تبدیل می‌کند.

توسعه‌دهندگان نیز کنترل‌های جدیدی از طریق API به دست می‌آورند، از جمله پارامترهای reasoning_effort و verbosity برای تنظیم عمق تفکر و طول پاسخ. مهم‌تر از آن، ابزارهای سفارشی به مدل اجازه می‌دهند تا ابزارها را با استفاده از متن ساده به جای JSON فراخوانی کند، که یک گام اساسی به سوی رابط‌های نرم‌افزاری مبتنی بر زبان طبیعی است.

در جدول زیر هزینه API مدل‌های مختلف با همدیگر مقایسه شده‌اند.

price comparison between gpt-5 and competitors

ارزیابی عملکرد

OpenAI مدل GPT-5 را به عنوان یک متخصص سطح دکترا معرفی می‌کند که در چندین حوزه کلیدی برتری دارد.

کدنویسی: با کسب نتایج پیشرفته در بنچمارک‌های SWE-bench و Aider Polyglot ، این مدل به عنوان قوی‌ترین مدل کدنویسی OpenAI تا به امروز شناخته می‌شود. مفهوم vibe codingکه به کاربران غیرفنی اجازه می‌دهد تا با زبان طبیعی اپلیکیشن بسازند، به شدت تبلیغ شد.

استدلال و ریاضیات: این مدل به امتیاز پیشرفته 94.6% در مسابقه ریاضی AIME 2025 (بدون ابزار) و امتیاز 89.4% در GPQA Diamond (سوالات علمی سطح دکترا) دست یافته است که ادعای سطح دکترا را تأیید می‌کند.

نویسندگی و سلامت: GPT-5 به عنوان یک همکار نویسندگی توصیف شده که می‌تواند متنی با عمق و ریتم ادبی تولید کند. در حوزه سلامت، این مدل به عنوان بهترین مدل برای سوالات مرتبط با سلامت معرفی شده که به کاربران در درک اطلاعات پزشکی پیچیده کمک می‌کند.

قابلیت اطمینان بیشتر

یکی از بزرگترین پیشرفت‌های این نسخه، تمرکز بر قابلیت اطمینان است. این مدل به طور قابل توجهی توهمات (hallucinations) را کاهش داده است: تقریباً 45% کمتر از GPT-4o در حالت استاندارد و 80% کمتر از o3 در حالت تفکر (thinking) این امر نشان می‌دهد که OpenAI، قابلیت اطمینان را به عنوان مرز رقابتی بزرگ بعدی می‌بیند.

GPT-5 همچنین یک پارادایم ایمنی جدید به نام تکمیل‌های ایمن (safe completions) را معرفی می‌کند که به جای رد کردن کامل درخواست‌های حساس، پاسخ‌های سطح بالا و ایمن ارائه می‌دهد. علاوه بر این، مدل برای کاهش پاسخ‌های چاپلوسانه (sycophancy) و فریبکارانه آموزش دیده است و در این زمینه بهبودهای قابل توجهی نسبت به مدل‌های قبلی نشان می‌دهد.

GPT-5 یک بلوغ عمل‌گرایانه و استراتژیک در فناوری هوش مصنوعی است، نه یک جهش ناگهانی به سوی AGI. معماری یکپارچه، قیمت‌گذاری تهاجمی و بهبود چشمگیر در قابلیت اطمینان، یک حرکت قدرتمند برای تسخیر بازار انبوه و عادی‌سازی هوش مصنوعی پیشرفته است. در حالی که عملکرد سطح دکترا در حوزه‌های کلیدی چشمگیر است، عمیق‌ترین جنبه این عرضه، روایت دوگانه‌ای است که توسط OpenAI ارائه شده: یکی از شایستگی فنی و دیگری از نگرانی وجودی. این عرضه، رقابت را به سطح جدیدی می‌برد و نشان می‌دهد که نبرد آینده نه تنها بر سر هوش، بلکه بر سر اعتماد، دسترسی و کنترل خواهد بود.